Friday, November 8, 2024

MOE NEE IHA NEEBE

 

Ohin o sura nia sakrefisiu

Maibe laran moras ba ema seluk nia kreatividade

Hodi desafia ema hanesan inimigo

O lian boot hanesan liaun 

Tuku hirus matan hakilar 

Hodi konta o lian mak sai hanesan efidensia 

Maibe realidade mamuk let iha ema nia hare

O hamrok kadeira o hamrok suku bolsu rua iha nia kalsa 

Hodi sena o bolsu tuir o nia hakarak 

Halo retorika iha o emar sira nia oin

Ibun hakilar haburas nasionalista ....maibe hanoin atu sai koruptor 

Konta o mak heroi ho ibun mamuk Taka kakutak foer pasado nian

Ohin o mehi no hakarak ema nia liman fatin ba kadeira 

Haluha tiha ema nebe inspira hodi halo kadeira

O mos la sura ba tusan nebe o debe husi o emar sira 

O emar sei sura 

O emar sei hanoin 

Loron ho kalan

Laos batar mak sai fohuk

Maibe sei dodok no is ema sei horan

O hanoin o an rai tahu

maibe la konta o nia is moris 

La konta mos ho nia gerasaun.

#chearinolara82

#amorinomendes1

UKUN HO FUAN LAOS HO INTERESE

 





SE MAK HAKARAK  UKUN BA 

UKUN HO FUAN LABELE UKUN HO INTERESE 

SERVI NEE LAOS LIURAI MAIBE ATU SAI ATAN BA EMA LUBUK IDA NEEBE DEPOSITA NIA KONFIANSA  ATU SAI ATAN BA REINO

SERVI LAOS ATU SAI LIURAI

SERVI LAOS ATU UKUN 

SERVI MAK ATU TANE KONFIANSA NEEBE IHA 

SERVI MAK HATUDU RESPONSABILIDADE ATU DEZENVOLVE 

LABELE SERVI HO EMOSAUN

LABELE SERVI TAMBA LARAN MORAS BA FIGURA SESANTE

LABELE SERVI TAMBA PENSAMENTU  LIURAI 

MAIBE SERVI HO KONFIANSA DEMOKRATIZASAUN HUSI POVO HO POVO BA POVO 

SERVI KATAK ATU LORI DEZENVOLVEMENTO BA SIRA

TAMBA SIRA MAK ASUWAIN BA UKUN AN IDA NEE, 

                                   " Che Arino Lara 82"

Sentru Informasaun Suku Rotutu 

#Amorinomendes1@gmail.com

#Hakbiit

#dekaprongo@yahoo.co.id

Rotuto Naran sei La Nahas

 


Mai ho misaun atu servi hamutuk iha vizaun halo transformasaun sosial

Rotuto Ida Deit,Aí ranik ida,Manu knuk ida, husar Talin lá Koa neras lá Fahe,Ita Mesak ida deit gerasaun ButiBere - leolbere,kur bei - bei tali,kaiButi - Buti bere,Kai Boe - NAI brusi lokobali.

Hotu hotu hamutuk tane Rotuto,

Sai Atan nodi servi Ita Emar

Hatodan fiar husi Ita emar

Há As Rotuto iha ema wain Nia futar matan


Hakores Rotuto tuir Rai NARAN

NARAN la nahas iha Ema wain nia hanoin

Hafutar Rotuto ho domin

Haliras Rotuto sai Makasahar kaitano lolorai 

Lolorai rai natar tilu Bali.

" Che Arino Lara 82"

===================

Sentru Informasaun Suku Rotutu 

#amorinomendes1@gmail.com

" #chearinolara82@gmail.com

#Hakbiit

#dekaprongo@yahoo.co.id

Thursday, October 10, 2024

EXISTENSIA PESSA ROHAN IHA SADAN LULIK UMA DATO – RIATU

 


tuir Lenda historia ne’ebé haktuir verbalmente husi ibun ba ibun,ne’ebé haktuir tutan husi Eis Lia nain Suku Daisua, Nazario Corte Real katak uluk iha Rai ne’e iha funu boot ne’e akontese dala hitu,maibe tuir estoria balu ne’ebé nia sei lembra hodi haktuir tutan mak Funu iha Tolu nian mak hanesan :


I. FUNU DIKAM LAK 



Dikam lak ne’e lahetene ema ne’e mai husi malae ou rai nain sira mak hadau ukun ba malu, ou liurai ho Atan sira ka ne’e ita la hatene los, hasoru se,  maibe forsa ne’ebé funu hasoru Forsa Dikam Lak ne’e mak Forsa BERMETA MAU META. 


funu Dikam Lak,Akontese iha Fat – fatin, Funu ne’e mos Akontese to iha Rai Riatu,ne’ebé iha tempo ne’eba iha rai Riatu ,suku Daisua,funu hasoru forsa  DIKAM LAK ne’e,sira nia forsa mak BERMETA MAU META  hodi kontra DIKAM LAK.





Tuir estoria  haktuir verbalmente husi ibun ba ibun katak forsa Bermeta Mau Meta ne’e forsa natureza nian mai husi Animal  ho liras ( B ) ne’ebé nakfilak ba ema hodi funu kontra dikam lak, núne’e  iha tempo ne’e,  asuwain sira husi fat-fatin konsentradu iha fatin  ne’e ( Daisua  -  Riatu ), ho aten berani koalia katak sira mak  combate funu maluk sira, katak sira mak iha kbiit makas maibe iha ema ida,  tur falun- an hela,  hatete ba asuwain sira ne’e katak imi mak halo no kbit makas liu entaun imi revista tok, Núne’e  sira mos Ravista,  hare ba ema nia tilun tahan kotu hela – kotu hela, Nune’e liurai sira husu ba kataus ne’ebé, hafalun- an ne’e,  dehan se mak koa tiha ema nia tilun tahan hotu ne’e, nemak liurai sira husu ba malu se mak halo ida ne’e, nune’e liurai balu hatan dehan ne forsa BERMETA MAU META mak halo, sira dehan ba katuas ida ne’ebé hafalun an hela ne’e, hodi dehan  núne’e, se o mak forsa Bermeta Mau Meta entaun lori sira nia tilun ba tau halo tomak fali, nune’e katuas ne’ebé mak hanaran-an Bermeta Mau Meta ne’e,lori ema sira nia tilun ba junta halo tomak fali.


II. FUNU BAKHUNU 


Funu ne’e akontese  depois de funu DIKAM LAk ne’ebé maizamenus tinan lima ou liu mak akontese tan funu BAKHUNU, iha ne’ebé  Funu ne’e akontese arbiru deit,malae metan sira mai lori pesa tiru Bakhunu no oho ema arbiru deit ne’ebé mak katuas sira iha tempo ne’e hanaran funu BAKHUNU nee naran mos funu ARBIR.

funu ARBIR tuir dialetu materna suku Daisua nian,  ne’ebé iha lian Tetum mak ARBIRU.


iha tempo funu ida ne’e, malae metan sira lori pesa tiru Asuwain ida naran Bakhunu Mate,  wainhira bakhunu mate, mak nia escoltu Mau Mali foti nia biru hodi tuku ba BAKHUNU, Bakhunu mos moris fali,  wainhira nia moris fali, nia foti nia dima ho katana hodi duni malae  metan sira, núne’e malae metan sira mos halai, entaun nia foti PESSA ne’e hodi baku rahun tiha nemak nia hun ne’e,  nia escoltu Mau Mali lori ba tau hela iha bosok Uma Dato – Riatu.

nune’e mak funu iha tempo Bakhunu nian ne’e,  limaransa mak pessa ne’ebé rai hela iha bosok leten hodi hatudu katak iha tempo ne’eba iha funu rai ne’e iha dunik Funu ida hanaran Funu ARBIR.


III. FUNU NAI BABA 


funu NAI BABA  ne’e akontese iha fatin hotu,inklui iha Suku Daisua,maibe iha suku Daisua funu ne’e akontese hanesan funu sira liu ba kotuk maibe iha funu ne’e sira la konseque  Rai hela limransa funu nian sai hanesan patrimonio historiku ida hodi konta hela.


SUMARIO ESTORIA 


Iha Estoria badak ne’ebé haktuir husi Nazario Corte – Real, eis lia Nain Suku Daisua, ita bele  Ruzumu katak iha Rai ne’e iha funu oi oin  mak akontese, maibe iha balu deit mak konseque rekorda iha memoria estoria nian hodi konta hela hanesan funu DIKAM LAK, FUNU BAKHUNU no FUNU NAI BABA, gerasaun tuir mai, Maibe entre funu hirak ne’e la hatene akontese sa tempo…? no inimigo Mai husi Ne’ebé….? bazeia ba evedensia estoria ne’ebé iha, iha estoria ne’e rasik husi Dikam Lak no Nai Baba la Rai hela Evidensia estoria Ruma maibe iha Funu Bakhunu mak rai hela evidensia Estoria hanesan PESSA ROHAN iha Bosok ka Sadan Lulik Uma Dato nian Iha Riatu.


husi  Estoria ne’ebé haktuir husi Nazario Corte Real, hatudu katak Funu ne’ebé akontese iha tempo passado barak liu mak la konsege rekorda iha memoria Escrita maibe rekorda verbalmente husi ibun ba ibun ne’ebé mak ameasadu lakon tuir dinamika tempo no ema nia moris.


Nune’e tuir estoria ne’ebé haktuir husi Nazario Corte – Real, eis lia Nain Suku Daisua, ne’e katak konseque rekorda iha memoria ne’ebé lembra hodi haktuir mak funu Dikam Lak,Bakhunu no Nai Baba,ne’ebé iha funu sira ne’e popularmente sira uza forsa BerMeta Mau Meta hodi hasoru inimigo iha tempo ne’eba,

Estoria mak sai hanesan referensia ba dulan foun sira mai hodi hateke ba kotuk,  hakat ba oin,no ho estoria mak bele mentaliza no karakteristrika personalidade Humana nian ne’ebé sai Abut ba Penssamentu Humana hodi Hola Parte Iha dezenvolvementu Fisiku no Non Fisiku nian.

===================

Fontes Estoria              :  Nazario Corte  - Real ( eis Lia Nain Suku Daisua ) ho Familia

Mata dalan                   : Elsa Magno Corte Real

fatin Dukumentasaun : Suku Daisua,  Aldeia Riatu, fatin Riatu Ria Lal, Spesifika ba Peesa Rohan iha sadan     lulik Uma Dato nian

Assistensia Equipamentus Kamera  : Sentru Informasaun Suku Rotuto

levantamentu husi   : Arte e Cultura Municipio Manufahi

Responsavel ba levantamentu, Intrevista, analiza no hakerek : Amorino da Costa Mendes Sarmento

Assistensia : Afonso Marçal Da Costa ( fotografer )

Wednesday, October 9, 2024

ACBIT HALO DISKUSAUN HO FETO SUBREVIVENTE SIRA KONA BA FETO HO RAI IHA SUKU ROTUTO

Quarta feira,loron 09 outubro 2024, ACBIT Halo diskusaun Feto ho Raí  iha Aldeia Hatuhei,suku Rotutu Ne’ebé alvo ba feto subrevivente ba konflito iha Passado.

Tuir Project Staff MARCOS SALDANHA katak programa nee atu Halibur ínan Sobrevivente Sira hodi hatutan atividades Sira Ne’ebé halo Liu ba, atu ACBIT iha Nafatin koneksaun ho ínan sobrevivente sira atu lábele iha distância neebe dook entre ACBIT ho ínan sobrevivência Sira, Tamba ACBIT Nia luta ba ínan sobrevivência Sira Nia direto.


Nunee MARCOS SALDANHA Hatutan atividade ohin ( 09/10) halo diskusaun ba feto no Raí ho objectivo atu hasae Sira Nia konhesementu kona ba Assuntu Sira konaba Rai nian,Liu Liu oinsa Sira iha kbiit atu fahe Rai eransa iha família nomos prosesu Sira Ne’ebé liga Ho programa Nasional kadastre nian Ne’ebé agora dadauk iha Suku Rotuto sidauk Assesu.

tamba nee, programa nee hánesan assaun preliminar atu ajuda Sira komprende,nunee iha futuru governo atu kontinua, Sira mos komprende lalaok ka prosesu atu Sira  iha partisipasaun hodi foti Sira nia deklarasaun hodi garante Diretu Assesu sai nain ba Raí.

Tamba iha Timor Cultura patrilineal fo deretu atribuisaun ba Mane Sira,Nunee diskusaun nee atu ajuda Sira iha futuru Sira bele aplika iha sira nia família,atu lábele iha diskriminasaun ba oan feto sira, nunee bele tulun Sira iha prosesu ida nee Nia Natureza, Tamba dalabarak iha kasu Sira hánesan nee,iha tendesia ba krime ho gravidade Ne’ebe boot,nunee Informasaun hirak nee atu tulun Sira bele komprende.


Staff ACBIT nee akresenta Tan katak Iha diskusaun Ida nee, iha mata dalan survei atu Hatene ema hirak Mak iha poder iha Família fahe eransa, no bele Hatene iha família fahe eransa barak Liu nee ba Oan feto Ka Oan Mane, semak diside iha Família,oinsa Sira nia okupa Raí iha suku Rotuto,desde kolonialista Nia tempo Ka okupasaun Indonesia, ou ukun an Ka nomos oinsa kasu Sira nunee Sira resolve iga família deit Ka,iha suku ka lori ba prosesu formal núnee mos hodi Hatene typu Rai Sira nee iha forma saída,Máibe liu husi diskusaun nee,hatene katak typu rai Ne’ebé ínan sobrevivência Sira Assesu nee Liu husi typu Rai iha lisan ou Rai eransa.

=============

Sentru Informasaun Suku Rotutu 

Amorino Mendes #CheArinoLara82


Wednesday, October 2, 2024

ISTORIA ASUWAIN HUN MALI HUSI HOLARUA IHA FUNU DON BOA VENTURA 1912


Iha tempo Funu Don Boa ventura nian iha tinan 1912,Don boa ventura halibur nia asuain sira hotu ne’ebé mak hanesan oan mane atu hamutuk ho don boa ventura hodi funu hasoru Kolonial portugis iha Manufahi,nune’e iha tempo ne’ebá oan mane ba don boa ventura nian husi Suku holarua,aldeia daot ina ne’ebé ho naran Hun Mali.



Asuwain Hun Mali Moris iha Datina, Suku Holarua, inan ho Naran LIAN TETI husi Uma lisan LET LAUK ba tur iha uma lisan MAULEKI, Asuwain HUN MALI nudar oan dahuluk husi Maun Alin Nain hat mak hanesan HUN MALI, Resmau, Tet mau , Sera Mau no nia feton ida ne’ebé ba Tur iha “Tut BeiS”.

Asuwain hun Mali involve iha funu Don Boa ventura iha tinan 1912 tamba hirarkia Monarkista nian iha tempo ne’eba nudar oan mane ba Don Boa ventura,Nune’e tempo ne’eba wainhira funu Don Boa Ventura mosu, Don Boa Ventura fo Ordem atu mane hotu ba hamutuk iha Manufahi hodi funu hasoru Kolonial Portugis, Núne’e Mane hotu hotu ba iha ne’eba, sira ba iha ne’ebá,mane sira lori katana, dima no surik, nune’e Don boa Ventura hare ba liurai Hun Mali, Don Boa Ventura entrega kilat “ Antiques Roadshows google” ne’ebé hanaran “ Maria” ba Hun Mali, no Don Boa Ventura hatete ba Hun Mali katak Hun Mali mak hasoru iha Holarua, Asuwain Hun Mali simu Tiha kilat ne’e, nia ho nia forsa sira halo quartel ba Fortaleza defensive nian ka “Abrigo funu “iha Ai Rú Mau Ható,Koat-Lal,Datina Lau ne’ebé areia Ne’e ema hanaran Lesuhati Mantili.


Asuwain Hun Mali ho nia Soldadu sira ne’ebé reziste iha Koat Lal ( fatuk Hada )” – Ai Rú Mau hato, Datina Lau, hodi hasoru Kolonial Portugal ho nia aleadu sira, ne’ebé mak atu mai ataka Manufahi, Malae metan sira tun husi Kablaki no Aliadu portugis husi Ermera ne’ebé komanda husi liurai Meta Bauk mai, liu husi Lesuhati Mantili hodi combate forsa Don boa ventura nian.

iha funu ida ne’e, Asuwain HUN MALI nudar oan Mane husi Don Boa Ventura ho nia forsa sira reziste iha kampo de betalha (quartel ba Fortaleza defensive ) ka fatin abrigo, Ai Rú Mahuto, Koat Lal ,datina lau nian, hodi combate funu hasoru inimigo sira, ne’ebé mak iha fatin ne’e, Asuwain Hun Mali konseque tiru mate tiha liurai Meta Bauk Husi Ermera nian.



wanhira tiru mate tiha Liurai Meta Bauk Husi Ermera nian ne’e, forsa husi Portugis sira ataque makas los entaun Asuwain Hun Mali sira la aquenta, hodi Núne’e, Asuwain Hun Mali Komanda nia Forsa Sai husi Koat lal – Datina Lau,hodi lao tuir kablaki hun ba Tardai, Bititi, tama ba Riak Raimerak – Manufahi, hamutuk ho Don Boa Ventura hodi funu hasoru colonial Portugis iha fatin Ne’e.


iha Riak Raimerak inimigo colonial purtugis tiru nia dala barak, maibe nia la mate, kartus sira ne’eb’e kona nia isin lolon, Nia sente nia isin lolon hanesan aitarak mak sona, nia isin tiru la Tama, to inimigo tiru bebeik nia to ai hali ida tohar hodi baku no hanehan hela nia ba rai, maibe nia sei hader nafatin hodi tiru malu ho inimigo, iha Riak raimerak nia la Mesak, Asuwain Hun Mali hamutuk ho nia soldadu sira ho nia escoltu ida ho naran KABITA MAUSERA husi uma lisan “ UAM LULI ka Uma Lulik “ iha Riak Ramerak – Babulu.



hare ba forsa inimigo no aliadu sira nian ataka makas los, Asuwain Hun Mali kombina ho nia escoltu Kabita Mausera ho nia soldadu sira, halo plano sela tiha Kuda ho tuana Tais, ne’ebé iha tuana tais nia laran sira tau kartus út kahur ho frasku halo hanesan marotok ka Bom sikat ka hafalun iha tuana tais ne’e,ne’ebé sela ba kuda, depois sela tiha kuda,iha kalan, asuwain hun mali fo atensaun ba nia soldadu sira katak labele toba, hodi fo instrusaun ba soldadu sira atu lori kuda, ne’ebé sela tiha ona ne’e, ba bes - besik ba iha malae nia fatin abrigo ( markas ),wainhira soldadu sira to ona iha no serku ona fatin abrigo colonial portugis nian,Asuwain Hun Mali fo Instrusaun ba Nia Soldadu sira ho lian makas “ Esta, Alerta, Alerta,Alerta “,Nune’e soldadu sira sunu Tuana tais ne’ebé hafalun ho bom marotok ne’e,hafoin husik kuda ne’e halai ba los markas Inimigu Kolonial Portugis nian, ne’ebé mak halo Malae sira hakfodak tebes tamba sira sente Asuwain Hun Mali ho Nia forsa sira ataka sira hodi núne’e ho hakfodak ida ne’e mak malae sira Mak tiru malu fali deit to sira mate hotu, hela restu mak moris, halai sai husi Riak Rai Merak ba hamutuk ho sira nia maluk sira seluk.



maske núne’e Funu ne’ebé hamosu no lidera husi Don Boa Ventura la konseque to Rohan, tamba Kolonial portugis nia forsa ho aliadu sira ataka makas los halo Don Boa Ventura lakon funu, núne’e Antes don Boa Ventura Malae sira Kaer, asuwain Hun Mali lori nia kilat ne’e, ba subar iha kablaki hun, fatin naran fatuk Tabloko, depois subar tiha kilat ne’e, Hun Mali fila fali ba Riak Raimerak hodi moris hanesan ema Tos Nain iha fatin ne’eba.

husi Riak Raimerak Asuwain Hun Mali, Alende Halo Toós iha ne’eba, nia mos iha Toman Futu Manu,Núne’e iha loron ida,Asuwain Hun Mali futu Manu ho Malae Ida Naran LOPES iha Rai same,ne’ebé mak iha Futu Manu ne’e,wainhira manu baku Malu, to tempo hit fali manu, Asuwain hun Mali Hit nia manu,mak tara Kona,tuir estoria la hatene tara husi ni - nian mak kona ou tara ema nian mak kona,maibe tara kona Asuwain hun Mali ne’e,lori ba Hospital halo tratamentu maibe la konseque salva nia vida núne’e to ikus nia tengki husik hela mundu ne’e.

isin mate husi asuwain hun mali hakoi iha Raimerak Ria, tamba antes ne’e nia oan mane mos moras mate nia hakoi iha fatin ne’e.




==============

Fontes Estória : Lourença Pereira da Costa ( Bei Oan husi Asuwain Hun Mali )

Fontes Estória : Celestina dá Costa ( Sobrinha nomos nudar Oan husi Asuwain Hun Mali,Tamba hánesan subrinha Máibe mos Nia Mak hakiak  )

Fontes Estória : Francisco da Costa " LOLORAI " ( Oan Mane husi Uma lulik Let Lauk )

Fontes Estória : Katuas Sira Husi uma Let Lauk

Assitensia equipamentos Kamera : sentru Informasaun Suku Rotutu

Levantamento dadus husi :  Arte e Cultura Município Manufahi

Responsável ba levantamento, intrevista,Analiza no Hakerek : Amorino da Costa Mendes Sarmento.

Assitensia : Afonso Da Costa Marçal

========

Observasaun Fatin Sira Ne'ebé sai Fatin historiku ligado ho Estória Asuwain Hun Mali nian :

1. Iha Fatin TABLOKO, 



Fatin nee, Sai Fatin subar ba kilat Maria ka kilat antique Roadshows Ne'ebe Asuwain HUN MALI simu husi Don Boa Ventura, Tuir Fontes Ka matadalan ba fatin no Estória husi Bei Oan Asuwain HUN MALI, Lourença Pereira da Costa haktuir.

Kilat nee subar iha Fatin nee, wainhira Don Boa Ventura lakon Funu Mak Asuwain HUN MALI lori Kilat nee ba subar iha Fatin nee,Fatin nee Naran TABLOKO, Fatin TABLOKO lokaliza iha Bua Toen, Bairro Feoehei,Aldeia Datina, suku Holarua, postu Administrativo Same, Município Manufahi.

2.  DATINA LAU ou DATINA RIA 




Datina lau Fatin Ne'ebé Lokaliza Iha Kablaki lolon Ne'ebé as hateke husi estrada nian sae ba hodi nunee hanaran iha dialética Mambae DATINA LAU, no Datina Ria  Ne'e nudar Fatin dahuluk Exiatensia Aldeia Datina Ne'ebe dialetu Mambae Katak Datina Ria, iha Suku Holarua,iha Postu Administrativo Same, Município Manufahi.

Uma Ne'ebé Mak origin iha Fatin nee Mak Uma Let Lauk,uma Mauleki no Uma Surhati.

3 . AI RU MAU HATO








Ai Ru nee Naran ai Ru Mauhato Ne'ebé Mak FO sorte ba Asuwain HUN MALI Ne'ebé iha kbiit hodi funu hasoru inimigo Sira, tuir estória husi família Sira Haktuir katak wainhira Asuwain HUN MALI funu ho Inimigo derepente ai Ru tahan ida monu tun Mai baku los iha Asuwain HUN MALI Nia rein tos, núnee halo Asuwain hun Mali hetok iha kbiit Liu Tan ka hanesan kakaluk ba Asuwain nee.

Ai Ru Mauhato nee Lokaliza iha Datina Lau Ne'ebé hanaran Datina Ria.

4. KOAT LAL - DATINA LAU



Liafuan KUAT no LAL nee dialética Mambae iha Datina nian Ne'ebé Koat,iha tetum katak Fatuk Hada, no liafuan LAL iha tetum katak Laran núnee Koat Lal katak fatuk Hada Nia Laran,.

Iha Fatuk Hada Laran nee, Mak sai hanesan Fatin hodi reziste ka   quartel ba Fortaleza defensive   hasoru inimigo kolonial Portugis,.

Fatin nee lokaliza iha Datina Lau nian, arredores kablaki lolon, pertensia iha Aldeia Fátima, Suku Holarua nian.

5. UMA LET LAUK 


Uma Let Lauk Uma lulik ida néebe mk oras Ne'e ( setembro 2024 ) dadauk sai Fatin defesa hodi prezerva Hela kilat Maria ka kilat antique Roadshows Ne'ebé hánesan limransa Funu Nian Ne'ebé Asuwain HUN MALI husik hela evidensia estória ba Gerasaun no otas Sira Tuir Mai.

6. Celestina dá Costa 




 Cesaltina da Costa nudar Fontes Estória, Tamba Nia  nudar Sobrinha nomos nudar Oan husi Asuwain Hun Mali,Tamba hánesan subrinha Máibe mos  Asuwain HUN MALI Mak hakiak  Mak hakiak nia.